حجیت اماراتحجیت امارات، صحّت استناد به احکام شرعی مستفاد از امارات است. ۱ - تعریفحجیت امارات، به معنای قابلیت و صحت استناد به امارات در استنباط احکام شرعی است، مانند: حجیت ظواهر کتاب و سنت در استنباط احکام شرعی. ۲ - فرق حجیت امارات با حجیت قطعحجیت امارات (ادله ظنی)، بر خلاف قطع ، ذاتی آن نیست، زیرا قطع مانند دریچه‌ای است که واقع را به طور کامل به شخص نشان می‌دهد و از آن کشف تام می‌کند و به همین خاطر حجیت آن، به جعل احتیاج ندارد. اما امارات ظنی، از واقع کشف ناقص می‌کند؛ یعنی احتمال درصد کمی از خطا در آن وجود دارد و به همین خاطر حجیت ذاتی نداشته و حجیت آن به جعل جاعل نیاز دارد. بنابراین در مواردی که دلیل قطعی بر حجیت آن اقامه شده باشد، حجت می‌باشد. ۳ - بحث پیرامون حجیت اماراتبحث پیرامون حجیت امارات، در دو مرحله مطرح می‌شود: ۱. مرحله امکان تعبد به ظن؛ ۲. مرحله وقوع تعبد به ظن. ۴ - نکتهمرحوم «آخوند خراسانی» برای حجیت، آثاری بر شمرده است، مانند: تنجیز؛ تعذیر؛ تجرّی؛ انقیاد. اما مرحوم «شیخ انصاری» برای حجیت، دو اثر برشمرده است: ۱. صحت استناد به اماره در مقام عمل؛ ۲. صحت اسناد مؤدای اماره به شارع. [۳]
انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۲، ص۴۷۱.
[۵]
مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۲۷۰.
[۶]
الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۳، ص۳۹۹.
[۷]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۱۵۷.
۵ - عناوین مرتبطتعبد به ظن. ۶ - پانویس
۷ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۹۵، برگرفته از مقاله «حجیت امارات». |